Hoṛmo Niphuṭ Dohoe Lạgit́ Eyae (7) Goṭen Upạiko

image_pdfPDFimage_printPrint

Hoṛmo do hoyoḱ kana Isoraḱ Mundil. Onate hoṛmo sapha sạphi tahen do ạḍige jạruṛa. Hoṛmo joḱton hoyoḱtabona jemon abo gharońjren sanamko sapha sạphi ar niphuṭbon tahen.

1.Sapha sạphi gharońj:

-Dinạm hiloḱ ḍạbrạḱ hoyoḱa.

-Haptare mit́ dhaokate bohoḱ uṕ sạbunte saphae hoyoḱa.

-Joto kićrićko heḍeć se sạbunte saphae hoyoḱa.

-Gidrạkoaḱ ghao se si eman menaḱkoa se bạnuḱkoa ńel hoyoḱa, ar saphaetako hoyoḱa.

-Ṭạnḍite se racate tayom ti sạbunte ạruṕ saphae hoyoḱa.

-Jomaḱ tear lahare ar jom lahare ti sạbunte ạruṕ saphae hoyoḱa.

-Kạṭuṕ reaḱ rama kạṭić ar sapha dohoe hoyoḱa.

Oṛaḱ duaṛ:

-Dinạmge oṛaḱ joḱ saphae hoyoḱa.

-Somoe somoe bhit se ṭạṭi joḱ saphae hoyoḱa.

-Jom tayom hõ, caoṛa aloko hijuḱ lạgit́ hirić pạsir sikṛiko joḱ saphae hoyoḱa.

-Oṛaḱre setoṅ,hoe ar marsal bolo ocoaḱ hoyoḱa jemon capṛa, cuṭiạ emanko oṛaḱre aloko ḍera daṛeaḱ.

-Somoe somoe aṭet́ko setoṅre oḍoḱ hoyoḱa.

-Gitijoḱ somoe sor sor gitijoḱ baṅ hoyoḱa, ente riḍạt́ cirit́ gitić do hoṛmo lạgit́ baṅ besa.

-Jãhaman benao ṭạnḍite se racate baṅkate ṭạnḍite oṛaḱ se pạikhana benao hoyoḱa.Pạikhana sor re eneć ocoako baṅ hoyoḱa.

2.Daḱ:

-Mạilạ daḱ khon aema lekan rog ńańama, ḍherkaete lać has oar patla ṭạnḍite onate sanam okte sapha daḱ ńui hoyoḱa.

-Sanam okte kũi eset́kaḱ hoyoḱa.Pukhri se gaḍa aṛe ṭạnḍite baṅ hoyoḱa.

-Patla ṭạnḍite mạilạ akan kićrić pukhrire tis hõ baṅsaphae hoyoḱa, bickom judạ jaegare, ar ona mạilạ daḱ khetre dul hoyoḱa.

-Gaḍa se pukhri daḱ ńule khan lać haso ńańama, jạruṛ khan, noa daḱ do heḍeć kate ńui hoyoḱa.

-Daṛeaḱ bhor nolkup reaḱ daḱ bebohar hoyoḱa.

-Pukhri ar kũń aṛere pạikana oṛaḱ beḱnao do baṅ besa.

3.Mońj jomaḱ:

-Jãhãn jo jom lahare se aṛaḱ sakam utui lahare sapha daḱte ạruṕ hoyoḱa.

-Utui somoe beste isin ocoe hoyoḱa, asokaete jel utu.

-Jomaḱ lolo tahenre jomge besa.

-Jãhãn jomaḱ sarećlen khan beste eset́kaḱ hoyoḱa.

-Toa beste heḍećkate ńui hoyoḱa.

-Viṭamin do rog teṅgo daram daṛeye badhao ocoea ar joto lekan rog khon hoṛmoe daṛe ocoea. Niphuṭ tahen lạgit́ viṭamin do ạḍi jạṛuṛa. Pepe, ul, kanṭhar, anaros, kaera, libu, komla, gajor, sạpri, joto lekan aṛaḱ sakam emenkore aema viṭamin menaḱa.

4.Beyam:

-Aboaḱ hoṛmo lạgit́ thoṛa se hoṛmo bhajao do jạruṛgea. Taṛam baṛae se kạmi baṛae hõ beyam kangea.

-Beyam len khan hoṛmo reaḱ mãyãm bes lekate pasnaoḱ jelko dp keṭejoḱa ar saṛeaḱa.

5.Jạpit́:

-Aboaḱ hoṛmo lạgit́ jirạu do jạruṛgea tinre abo dobon kạmia unre hoṛmo reaḱ daṛe do thoṛa komaoḱa.Jạpit́le khan se jirạulen khan arhõ daṛebon ńam, ruạḱ okte babo jạpit́le khan usạra babon besoḱa.

-Jạpit́ okate mosari beboharlena khan, sikṛić bako ger daṛeabona. Sikrić ger kom tahelen khan, malaria ar pilạ ruạ ńańam reaḱ botor komge tahena.

6.Ṭikạ:

-Bar bochor latarren gidrạ do ṭikạ ocoko hoyoḱa janam tora khon ṭikạ ehoṕlen khan boge hoyoḱa. Ṭikạ hotete turui goṭen muskil rog khonko bańcaoḱa, ar onako rog baṅ ńamkoa.

7.Pạtiạr tahen:

-Judi bapla lahare juripạri epemoḱ baṅ hoelen khan, ar baplakate unkin bapla akan hoṛ pạtiạrgekin tahen, AIDS se eṭaḱ rog ona okte baṅ pasnaoḱa.

image_pdfPDFimage_printPrint

Comments are closed.