Baṅgladeshren Santal Hoṛko̠ O̠nkoaќ Legcar, Pạrsi ar Sãohẽt́-03

Gabriel Hãsdaќ, Ṭalipaṛa, Rajshahi.

image_pdfPDFimage_printPrint

Santali Patak/ (Magazine)/ kagocko

Santali patak/ (magazine) ko babo̠tre nitkate Bangladesh’ren Hoṛko do ạḍitet́bo licạṛgea. Pakistan amolre do Misonariko akoaќ khoj leka jage mit́ bar khoborko baḍae oco são sãote so̠maj ar bậṛtikaete do̠ dho̠ro̠m reaќ sikhạuna Ho̠ṛko̠ emako̠ lạgit́ Santali patak Santali ho̠ro̠ṕte o̠ḍo̠ṅ reaќ kurumuṭu heć ạguќkan tahẽ kana. Lại lek lekan patakko do̠ latarre o̠lena-

  • Pakistan amo̠lre Amnura Lutheran Miso̠n kho̠n ‘Peṛa Hoṛ’ ńutuman cando̠kiạ patak sodoroќkan tahẽ kana. Bangladesh sạdhin tayom do ‘Bangladesh Peṛa Hoṛ’ ńutumte sodor hećakana. Menek nit do̠ cet́ko karo̠nte co̠ṅ bo̠ndgea.
  • ‘Juḍạsi Jharna’ ńutuman miť patak Lutheran juạnko daraete 1974 Kr. sal sen o̠nḍo̠ṅ reaќ kurumuṭu hoelena, menek ona hõ cetatko karonte coṅ bondena.
  • ‘Bhurkạќ Ipil’ noa hõ Amnura Mision khon onḍoṅoќ ehoṕlena, menek noa hõ bondena.
  • Bangladesh sạdhin tayom ‘Aleaќ Kurumuṭ’ inạpo̠r do̠ ‘Aboaќ Kurumuṭ’ ńutumte Dhanjuṛi Katholik Mision khon miť candokiạ khobor kagoc sodoroќ ehoṕlena ar ḍher sermage bahaolena. Menkhan ṭaka go̠ṛo̠ emo̠ќić bidạsi phadar ako disome calaoen khan ona kagoc so̠do̠r hõ bo̠ndena.
  • ‘Go̠ḍet’ ńutuman patak Bangladesh rajdhạni Dhaka’re paṛhao̠ќ chatro ar miť bar cạkriwan ho̠ṛko daraete pạhil do̠ pe-mahna po̠r, inạkate do̠ bar mahna po̠r po̠r o̠nḍo̠ṅoќkan tahẽ kana. Ar noa patak hõ oka do bond ar oka do jaoge sodor hijuќkan tahẽ kana. Menkhan nit do noa hõ bondgea.
  • ‘Hihiṛ Pipiṛi’ no̠a patak do̠ ‘Santal Develo̠pment Society’, Dinajpur khon pe-mahna por por o̠nḍo̠ṅoќkan tahẽ kana, menek nit do bondgea.
  • ‘Sandes’ noa do Bangla ar Santali pạrsite Dhakaren chatro gidrạko bo̠cho̠rre miť dhom kateko onḍoṅeť kana. Netar do ńeloќ kana Santali onol do ạḍi kom tahẽn kana, ḍher do Bangla onolge tahẽn kana. Ar jao bo̠cho̠r hõ baṅ o̠nḍo̠ṅoќ kana.
  • Paromen Ḍesembor 2012 kr. salre Amnura mison khon ‘Tabitha’ ńutuman miť patak chapa sodor hoeakana. Noa do baṅma bar mahna por por onḍoṅ hoyoќa.
  • Bangla pạrsite hõ joto Adibashiko lạgiť oktere miť bar patako jemon ‘Ulgulan’, ‘Lahanti’ ar ar patakko onḍoṅ lạgiť kurumuṭu hoeakana, menek onako hõ miť bar dhom onḍoṅ tayom bondena.

      Ado noќõe noṅka Santalko mudre Santalite patakko onḍoṅ reaќ kurumuṭu heć ạguakana. Menkhan nit hạbićte oka kurumuṭu reaќge napae jo ńeloќte jạsti din do baṅ tahẽ ṭikạuakana. Ar baṅ menogoќ kana noṅkan lesraha kurumuṭu jãhãtis teṅgo keṭejoќa se baṅ ?

Santali Pạrsite puthiko- Bangldesh’re Santali pạrsite asokaete sẽṛã hoṛko lạgiť somajteaќ jãhãn puthi ińaќ nońjorre do ạuri paṛaoќa. Tobe Lutheran ar Katholik Misonarikoaќ miť bar dhorom puthiko do menaќgea. Ar latar (primary) iskulkore gidrạko paṛhao ocoko lạgiť Hoṛ onoliạkoaќ miť bar puthiko hõ menaќgea ar Misonari iskulkore chaṭ chuṭ paṛhao hõ hoyoќ kana. Nonḍe thoṛa ńum lek ganoќa je “Katha Pạṛiạn’ ńutuman miť dictonary Santali khon Bangla, 2008 Kr. salre Mr. Gabriel Hãsdaќ ar 2005 kr. salre “Santal Civil Law” ńutuman miť puthi hanapuriakan Mn. Michael Sorene oḍoṅakaťa. Ar Hoṛ onolia ar Deko onoliạkoaќ Bangla pạrsite Santal ar eṭaќ Adibasiko cetanre olakať miť bar puthiko hõ netar do ńamoќ kana.

Santali Sãohẽť- Santali sãohẽť ar onolko babotre hõ abo mudre hudis rakaṕ botejoќa, enkathae jothat mane salaќ jạruṛ sumuṅ Santali ronoṛ (word) do bạnuќ anaṅ. Ronoṛge pạrsire ṭonṭage khan sãohẽť do cekate tear rakaṕa ? Noa katha ạḍi ḍher baṅre hõ thoṛa do sạrigea. Asokaete  nahãќ jug reaќ biggan, karigor, ḍaktari, hisạbketab, dhon-ạri, raj-ạri, mon-bhạsi (psychology) ar ar somaj biggankore Santali miťṭen pạrsi hisạbte thoṛa  taenomakan do menaќgea. Menkhan, baḍaegeabon ar disại lek kana- duniạre okoe jạt se oka pạrsige etohoṕ khon do lahãṭakan bạnuќkoa ar bạnuќa. Jãhã pạrsige janam bhoṭoќre do lebṛeć poha leka tahẽ kana, ar din dinte hara buruakana. Noṅkate sẽṛã juạn, purṭhạ ar sạbitteť do jug cetan jug kerme kermete heć akana. Aboaќ pạrsi hõ coṅ noṅkage haraburu ar sẽṛã purṭhạќ hãќ.

Ar Sãohẽť tear rakab lạgiť Santali pạrsi ạḍi do baṅ licạṛa. Aboaќ ronoṛ do baṅ koma. Santalite aema ronoṛ menaќa oka do begor laṛcaṛ karonte babon baḍae kana. (ol to̠ṅgeḱa)

image_pdfPDFimage_printPrint

Comments are closed.