Cet́ Lekate̠ Juạnko Kạuḍiko sõćjoṅa

- Stephen Soren

image_pdfPDFimage_printPrint

Ạḍi mońj iń disạeda Irạl kilạs re paṛhaoḱ o̠kte kho̠nge kạuḍi do̠ho̠/sõć doń cet́ akada Go̠go̠ Baba kinaḱ siknạt seć khon. Ale ato o̠ṛaḱ khon 5 kilomitar sạṅgiń Lolit No̠go̠r High School taṛam teń calaḱ kan tahẽ kana. Oṛaḱre aema gại kaḍako tahẽ kante to̠a do̠ ạḍi ãṭge arjaoḱ kan tahẽna. Onate dinạmge Lotit No̠go̠r Isṭison re tahẽ kan maraṅ hoṭel redo̠ to̠a iń ạkhrińet́ tahẽna. No̠a to̠a ạkhriń kạuḍi do̠ ińaḱ o̠lo̠ḱ paṛhaoḱ reaḱ kho̠rca lạgit́ iń laṛcaṛet́ tahẽna. Jo̠to̠ lekan kho̠r

ca ho̠e purạu tayom sareć tahen kạuḍi do̠ bank hisạb re sõć/saving katet́ iń do̠ho̠et́ tahẽna.

Judi reh̃o aboren ạgil hapṛamkoko men akada jeleka; pạhil do̠ sõć do̠ho̠eme inạ tayo̠m khorca. Ado̠ ińaḱ baḍae baṅ tahe kante iń do̠ pạhil khorcako sạt baṛa katet́ sareć tahen kạuḍige do̠ń jo̠maet́ tahẽna. Onate nahaḱ jug redo̠ pạhil sõć ar sareć kạuḍi do̠ kho̠rca. Menkhan disạ do̠ho̠e tabonpe; mit́ khạclạḱ redo̠ jo̠to̠ bele alope do̠ho̠ea, bickom judạ judạ khạclạḱ re do̠ho̠e reaḱ hewaḱ tabon pe. O̠nkate apnaraḱ dhạrti jiṅgire ạḍi aema upkạr hoyoḱa.

Abo jo̠to̠ko ge bon baḍaea je, dhạrti ren jo̠to̠ ho̠ṛkoaḱ dhạrti jiṅgi khe̠mao̠ lạgit́ kạuḍi do̠ ạḍitet́ ạḍi jạruṛa. Go̠ṭa jiṅgige kạuḍi jo̠gaṛ do̠ ạḍi bhage ho̠ra kana. Kạuḍi sõć do̠ tinaḱ jạruṛa o̠nado̠ calaḱ kan COVID-19 geye ãṭkar ocoket́ bona. Dhạrti jiṅgire no̠nka ge aema lekan bạṛićaḱ din se okteko heć paṛao̠ abona, unre din reaḱ jo̠to̠ lekan jinisko kiriń lạgit́ sạmuṅ kạuḍi baṅ tahe botećjoḱa. Arhõ pạt kạmi, iṭạ o̠ṛaḱ benao̠ kạmi, kaṭmistiri kạmi, kompani re, garments re se sarkari/besorkari kạmiko̠re aema lekan tạkićaḱ ko heć paṛao̠ḱa. O̠nate daṛeaḱ bho̠r e̠ke̠n juạnko do̠ baṅ bickom jo̠to̠ umer renkoge jemon kạuḍi do̠bon jo̠gaṛ arbon do̠ho̠ jona. Ma to̠be bạṛti bạṛti kạuḍi bon jo̠gaṛa ar bạrti bon do̠ho̠ya darakan dinko lạgit́. Menkhan maraṅ kukli do̠ hoyoḱ kana nahaḱ jugren kuṛi ko̠ṛako cekate kạuḍi ko sõć dohoea. Ro̠ṛ ruạṛ do̠ ạḍi alga – aema lekanaḱ ho̠rte…delabon badae legi mit bar horko;

Bạṛti baṅ kho̠rca; Nahaḱ jug ren juạnko do̠ ạḍi bạṛtiko khorca eda. No̠a umer re̠do̠ aema lekan jinis reaḱ jạruṛ bạnuḱ rehõ, O̠nkan jinisko kiriń katet́ kạuḍi bon khorca giḍikaḱ kana. Jạruṛ be̠go̠r khorca baṅ katet́ jao̠ cando judạ judạ bank hisạb se somiti ko̠rebon do̠ho̠ daṛeaḱa. No̠nkate̠ jao̠ cando do̠ho̠ daṛeaḱ khan, mit́ din do̠ ạḍi aema kạuḍi hoyoḱa.

Oloḱ paṛhao̠ reaḱ loan kạuḍi emso̠d; Nahaḱ jug ren o̠lo̠ḱ paṛhaoḱ kan juạnko do̠ bank, somiti se aema lekan judạ judạ organization khon loan kạuḍi ko hatao̠ eda. O̠loḱ paṛhaoḱ kan juạnko hõ eṭaḱ loan kạuḍi leka ge emsod jạruṛa, O̠ne o̠kado̠ ạḍi tet́ ạḍi hamal. O̠nate tinaḱ usạra pe daṛeaḱa loan kạuḍi do̠ em ruạṛ jạruṛa. Inạ khan apnar lạgit́ sõć kạuḍi do̠ho̠ reaḱ aema okte somoe ńamoḱa.

Kạuḍi jogaṛ reaḱ aema hor benao̠; Goṭa Dhạrti re jo̠to̠ ho̠ṛ bon baḍea je; no̠a muskilanaḱ covid-19 redo̠ aema ho̠ṛ aema lekanaḱ nukri khon ko jirạu oco akana. Babon baḍaea o̠ka hiloḱ se o̠ka so̠mo̠e coṅ ackatege muskilaḱ do̠ heć paṛaoká. O̠nate huḍiń kho̠nge kạuḍi jo̠gaṛ se do̠ho̠ do̠ cet́ tahen khan, ackate heć paṛaoḱ muskilaḱ ko̠re ạḍi maraṅ go̠ṛo̠ ńamo̠ḱa. O̠na chaḍa hõ ḍher kạuḍi do̠ho̠ do̠ apnar jiṅgi lạgit́ ge mońj. Bạṛti kạuḍi jo̠gaṛ lạgit́ do̠ aema lekan bạṛti (overtime) kạmi ko kạmiḱa; je̠le̠ka webpage develop, Photograph, Online kạmi selet́ emanteaḱ.

Biniog/Fix deposit; Santal ho̠ṛ hoponko hisạb te nahaḱ jug ren ko̠ṛa kuṛiko hõ dhạrti reaḱ aema lekan fix deposit lekan risk kạmi hõko ehoṕ akana. Nonkan kạmi ko ehoṕ idi lekhange, Kạuḍi jo̠gaṛ se do̠ho̠ reaḱ hewako ńama. Biniog/Fix deposit seć te ạḍi tho̠ṛa so̠mo̠e rege bạṛti kạuḍi ńamoḱ reaḱ ạt se sujo̠g menaḱa. Biniog reaḱ mit́ bar ho̠r menaḱa; O̠na modre hoyoḱ kana; share bajar, online re jinis kiriń ạkhriń emanteaḱ.

Government Prize Bond; Bank se Post office khon no̠a prize bond do̠ kiriń katet́ bon do̠ho̠ daṛeaḱa. Pe cando, 6 cando  se mit́ serma tayo̠m prize bond reaḱ result do̠ko so̠do̠ra. Judi no̠a prize bond kho̠n siropa(puruskar) ńamlen khan ạḍi aema upkạr do̠ ho̠yo̠ḱa. O̠nate no̠nkanaḱ kạmi horako hõ ạḍi jạruṛa. Entet noa prize bond redo jahan loksan do banuka, eken siropa (puruskar).

Mĩhu mero̠m, Gại ḍaṅgra, Kaḍa ạsulko; Ạḍi tho̠ṛa ho̠ṛge maraṅ so̠ho̠r bajar ko̠re bon tahen kana. Menkhan bạṛti ho̠ṛge ato o̠ṛaḱ ko̠re. Jo̠to̠ gharońj rege mit́ bar gại, ḍaṅgra, mĩhu merom se kaḍako do̠ menaḱko tabon gea. Delabon apnar aḍepase re menaḱ government aḱ training ko hatao̠ kate mo̠ńj jo̠to̠n selet́ bon ạsul koa noko mĩhu merom, gại ḍaṅgra se kaḍako. Ar nonka te ạḍi bạṛti kaodi namokte dher sõć do̠ hoyoḱa.

Sim, Sukri, Geḍe ar Paroa ạsul; Abo jo̠to̠ ho̠ṛaḱ baḍae menaḱ tabona je, ato o̠ṛaḱ kore do̠ aema phaka Jaega se thạ̃i do̠ emon ge tahena. No̠a ko jaegare huḍiń tebo ehoṕ daṛeaḱa sim, sikri, ge̠ḍe̠ ar paroa ko ạsul reaḱ kạmi. O̠nko ạsul hara katet́ haṭ bajar re ạkhriń leko khan aema kạuḍi ńamo̠ḱa, ar no̠a kạuḍi te gharońj se darakan dhạrti jiṅgi khe̠mao̠ lạgit́ hõ kạuḍi bon sõć do̠ho̠ daṛeaḱa.

Huḍiń lonbon ehop; Ińaḱ baḍae re go̠ṭa dhạrti rege ạḍi tho̠ṛa santal ho̠ṛ do̠ko bạnijet́ tabona. Ạgil hapṛam koko men akada baṅma; abo santalaḱ mayam redo̠ bạnij do̠ bạnuḱa. Nahaḱ jug re ạḍi tho̠ṛa ho̠ṛ do̠ ko bạnijet́ kana. O̠nkate ńelo̠ḱ kana aema bạṛti sõć se income do̠ hoyoḱ kan takoa. O̠nate delabon ehoṕ lege huḍiń bạnijko; Kićrić khạnḍwạḱ bạnijko, Khulipa kami, Sạbji emanteaḱ.

YouTube video, Photograph, web design; Online seć tehõ aema lekate kạuḍiko bon sõć joṅ daṛeaḱa. Nãhãḱ jugre ạḍi tet́ ạḍi ãṭge ho̠ṛ hoponko hõ Online rebo lobdhao̠ akana. O̠nate Santali video benao̠, santalkoaḱ mare se nahaḱ jug reaḱ phoṭoko benao̠ aroe, web page design benao̠ sećte hõ kạuḍi bon income daṛeaḱa.

 

image_pdfPDFimage_printPrint

Comments are closed.