Santal koaḱ Pạrsi Gagoj

Santal Ạdibạsi Hoṛ hopon do bako khojoḱ kana akoaḱ gogo pạrsi adogoḱ ma. Menkhan America reaḱ Caloforniạ disom ren Mandur ńtuman ạdibạsi do akoak̕ jạtiạri at̕ são são onkoak̕ go pạrsi ho jemon adok̕ ona ko khoj joṅ akana. Mạidu katha reak̕ jothat do hoyoḱ kana manwa. Onkoak̕ hoṛ lekha re ńel akana baṅma mạidu pạrsite roroṛkan  hoṛ do ako bhitrire eken  moṛẽ hoṛ menak̕koa. Ar onkoaḱ umer hõ aema laha akana. Nit do mạidu pạrsite roroṛkan hoṛak̕ umer do 87 khon 93 serma. Onate ńelok̕ kana mạidu pạrsi do adogok̕ sec̕ monḍha akana khạṭige.

Noko Mạidu ńumen hoṛ do Cloforniạ reak̕ Jenesi huru ṭoṭha reko bosotok̕kana. Niạ ṭhạire 1900 serma khon  Sona tumạl reak̕ lob-laloc te aema ponḍ hartawan hoṛ joto onko ṭhen ko seṭerena onḍe. Khan onko aṛgoen tayom onḍen ko mạidu jạtiak̕ ạri-cạli ar lakcar ko do din dinte adogok̕ ehop̕ena.  Pe-pon sae serma onḍenic̕ sarkar hotete American ạdibạsi okoe do Indian menteko oporom onko cetan ạḍi koclon ko koclon ocoena.

1600 serma sec̕ un okteren dokholdar disom ren Raj ko do aema ṭhại se disomren ạdibạsiko goć kate onkoak̕ bohok̕ reak̕ dam ko doholeda. 1852 serma Calofornia ren sarkar onḍen ko ạdibạsi ko goc̕ kate bohok̕ reak̕ harta jogaṛan sikạriạ ko 10 lakh  ḍolar kạuḍi ko emat́ko tahena. Niạ khon ge tolas ńamok̕ kana je, un okte tinạk gan ạdibạsiko ńet̕ ocolena mente. Niạko dinre onko goc̕ko são são onko manwa koak̕ cạlcolon ko cet́ ako reaḱ kurumuṭu  calaḱ kan tahẽkana. Aema ạdibasi gidrạko jormoṭte saṕkate iskul teko kolket̕ koa. Ạdibạsiko apnarak̕ pạrsi ar ạri-cạliko bodol cet́akoko lagaoena Eṅreji pạrsi ar onol. Inạ eskar do baṅ joto gidrạ koak̕ ńutum hõ bodolkate European ńutum doho ket̕ takoa.

Noko Mạidu jạtren ko do onko cetan koclon dinko reak̕ katha disạkate nit hõ eṭak̕ko bako pạtiạu akoa. Akoak̕ pạrsi lạgit́ hõ onko geko aṭkartet́ do. Mit́ Mạidu kuṛi Trina do noko umerte laha akan hoṛkoak̕ pạrsi jiạṛ joton babot nonkae lạekeda je, Mạidu ko do ko  pạtiạuk̕a noa mente je manwa ko akoak̕ bud akẽl  bebohar kate apnar ko maraṅ daṛeak̕a. Un okte  akoak̕ bud-akel bhage kạmire lagao do akoak̕ lạgti kan takoa. Ar okoe niạ bud akel reak̕ papasnao ar ona em hạṭiń ko bhage kạmire ko lagao ona do bhạlại reak̕ge ar jahae niạ bạṛić aḱ reko lagaoa ona reaṅ dạ́́́ik do unirege paṛaoḱa.

Calaoen 2015 serma Baṅgladesh re Santal ko lạgit́  Santali Sereń Puthi dosar kae te chapa sodor hoe akana Santal Mission Norwegian Board (SMNB) office seć khon. Niạ Sereń puthi do 335 sakam reaḱ ar  onare 645 goṭen sereń ṭhạie ńam akat́a. Niạ Sereń puthi do baṅgal ar bharotre pạhil dhao leka chapa sodorena. Santal koak̕ aema mare ar pạtiạr sereń ona sereń puthire ṭhạie ńamakada.

Chapainawabganj jilạ sodor Thana reak̕ Amura Mission iskul, Tabitha Kinder garten iskul, Badhair Primaŕ iskul ar nonkan  13 goṭen iskul re Santali te pạhil kelas khon tesar kelas hạbićko paṛhaoet́ koa. Niạko iskul do Tabitha Foundation hotete ạ́yurok̕kana.

Dhaka re menak̕ko khrisṭan se isạe santal hoṛko do jao cando reak sokol bar Santali Pạrsite sereń, koejoṅ te Isorko sarhaoede kana. Sanamko mit́ sãota leka  joto hoṛko talare akoak̕ hiri hipiri ar jopoṛao reko tahen kana mit̕te ńapamlenre.

Ona dinre noko sanamko mit́te ñapamlenre jotoko mit́ kate santalite bible ko paṛhaoa ar ona reaṅ bhed ko lạia, santalite ko sereńa ar ko koejoṅa. Noa Dhaka re do kạmie lạgit́ aema hoṛko heć akana ar onko do akoaḱ gogo pạrsi te ropoṛ lạgit́ ạḍi sana menaḱtakoa.

Ar ho noko koren harak kan gidrạ koaḱ Santali pạrsi cet́ ar roṛ daṛeaḱ lạgit́ mit́ nawa ṭhạiko sendra ńamakada. Niạ sokolbar dinre jotoko ńapam helmelre tahekate nonḍe khon haraḱkan nawa piṛhi renko apnar pạrsi ko jiạṛ doho daṛeaḱa táom daram dinkore.

Baṅgladesh khon chapa sodoroḱ kan niạ The Santals Times online sombat sakam do goṭ dhạrtiren santal ko lạgit́ mit́ maraṅ platform kana okare sanamko apnaraḱ suk-duk reaḱ katha ko ol sodor daṛeaḱ ar dhạrtiren sanam santal koaḱ boge judạ , hudis, lahanti reaḱ khoborko baḍae daṛeaḱa.

Sanam daṛeanić Sisirjạoić ṭhen koejoṅ jemon niạ kạmi hora jiạṛ tahenma Santal ko talare jug cetan jug tin hạbić santal jạt ko tahen un hạhić Santali pạrsi ko ropoṛjoṅma ar sanamko midok̕ma apnar ạidạri hikạhok ńam lạgit́.

Dinạmge pạrsi adogoḱ kana niạ dhạrti khon, adogok̕ kana akel tako hõ. Ạdibạsi Santal koaḱ Santali pạrsi alo adoḱ tabon mal, niạ do tis ho babon khoj joṅa aboren hoṛ kodo. Hajar pạrsi ko talare jiạṛ tahen ma aboak go parsi , kukmu ar dulạṛ.