Pherao

Baṅgladisom mit́ṭen kạṭić disom kana. Gota ṭanḍige hạṛiạrte pereć akana. Noa kạṭić disomre aema hor menaḱkoa. Ar aema kạṭić jạtigusṭi hõ ko tahẽnoḱkana. Ar onko mod khon ạḍi kom Kolhe jạtigusṭi hõ menaḱkoa. Eken bar hajar irạl sae pongel pe (2843) goṭen kolhe Baṅgladisom reko basoḱkana. Chapainawabgonj ar Rajshahi jilare bạṛti Kolhe doko basoḱkana. Ona chaḍa Natore ar Dinajpur jila rehõ menaḱkoa.

Sedae oktere Kolhe do ạḍi haron kosṭoreko tahẽkana. Ente jạsti kolhe koaḱ jahan cas jumi baṅ tahẽkan takoa. Ar kạmi hõ baṅ tahẽkan takoa ar gại- ḍaṅgra hõ kom ko ạsulet́ko kan tahẽkana. Oraḱ duạr hõ mit́teć kate tahẽkan takoa. Judi peṛako hećlen khan gitić lạgit́ ạḍi eṭkeṭõṛẽć reko tahẽnkan tahẽkana.

Menkhan nitoḱ kolhe koaḱ jion re aema pherao do ńeloḱ kana. Nitoḱ do sedae leka haron kosṭore do bạnuḱkoa. Nitoḱ onko do aema lekan kạmire jopoṛao menaḱkoa. Ar joto gharońjge gại-ḍaṅgra ko asulet́koa.

Kolhe herel hopon do bir sendra ạḍi ko kusiaḱa. Jạsti kolhege bir aṛe re tahen ko kusiak’a. Jate algate bir-janwar ko sendra ńam dareako. Onko do hoe-daḱ hoelen khan sendra ko onḍokoḱa. Hoe daḱte bir janwaraḱ hoṛmo lohodoḱa ar daḱ thir lenkhan setoṅreko taseḱa ar un okterege kolhe herel hoponaḱ bir janwar sendra ńam do ạḍi alga hoyoḱtakoa.

Abo santal leka kolheaḱ hõ pạris menaḱtakoa. Pạris do daḱko metaḱa. Ado onko do abo leka 12 pạris do bạnuḱtakoa. Onko do Soren, Tudu, Murmu, Mardi Hansda ar Saicuriko beohara.

Ạḍi laha okte re kolhe koaḱ nij pạrsite sereń do bạnuḱtakoa. Kolhe do roṛako nij kolhe pạrsite ar Baṅgla pạrsitekoteko sereń baraet́kan tahẽkana. Menkhan nitoḱ akoaḱ nij pạrsite sereń arko eneć dareaḱ kana. Kolhe do jhumur, jhumta (baṅgla) ar sunum sasaṅ ko sereń dareaḱa. Kolhe do bapla, atore onusṭhan hoelen khan ạḍi ko rạskạḱa. Nahaḱ oktere ako nij pạrsite sereń ko teareda. Noko do baplakore nonkanaḱ jhumur sereń ko sereńa , jemon

“ Rohonpur hạṭiạ kana

Somar hiloḱ lagoḱ kana

Kagulite ạcur hićnam maraṅ hili

Cikate ńam kedam pan khili

Dada hõ banuea hili

Inhõ banuea am maran hili”

Kolhe do goṭa bochor re barea maraṅ porob jakjomoḱteko manaoa. Ona porob do hoyoḱ kana Loban ar Sakrat (pusna). Un oktere peṛako nẽota koa ar ako hõ peṛa seć khon nẽota ko ńam lekhan ko calaḱa.

Kolheren do oṛaḱ boṅga ko tahẽkana. Ar nokowaḱ nutum do hoyoḱkana, Marpha boṅga, sirkam ar Bhairo Boṅga. Noko Boṅga do oṛaḱ Boṅgako metako kana. Kolhewaḱ biswas do noage onko oṛaḱ Boṅga ko tahẽlen khan ako oṛaḱren joto admi mońjko tahẽna ar joto lekan barić khon rukhiạko ńama. Oṛaḱ boṅga kusi ocoko lạgit́ pujạ jạruṛa. Un oktere gharońjren  umerte laha akan latu admi pujạ kạmie purạua. Ar ruạ hasoreko paṛaolen khan mońjoḱ lạgit́ Sirkam Bhairo ko pujạwakoa. Pujạ lạgit́ oṛaḱ boṅga bakhra hende khạsi ar oṛak/bahre lạgit́ ponḍ khạsi emoḱ hoyoḱtakoa.  Ar jãhãe bae besoḱ khan Janguru ṭhen ko senoḱa.

Peṛako hećlen khan ko ataṅ daram koa. Un re ona gharońj re ạḍi rạskạ hoyoḱa ar mońj jom-ńũ ko teara. Peṛa bidạ oktere joto hoṛ soṅgete doboḱ johar kate bidạko emakoa.

Okte parom calaḱ soṅge soṅgete Jotowaḱ do pheraoḱ kana. Aboaḱ disom, eṭaḱ eṭaḱ jạtko akoaḱ somaj lahanti lạgit́, gharońj lahanti lạgit́ laha sećko daṛeda. Menkhan Kolhewaḱ jionre maraṅ pherao do baṅ ńeloḱ kana. Nit́ hõ eṭaḱ jạt́ko ńel leko khan danaṅreko tahẽna. Ar nonkage Kolheaḱ jion do dare umul leka parom calaḱ kantakoa.

2005 sal re Babudang atore pạhil Sonaton Soren aḱ poribar Jisukin ataṅ kedea ar bạptismakin hataokeda ar ona soṅge arhõ  3 gharońj khon 18 admi Jisu Mạsi babańcaoić menteko ataṅ kedea ar bạptismako ataṅkeda. Ar un khonge Babudang ato do BNELC reaḱ manḍer hisạbte lekhayena. Jaoge noko 18 goṭen admi girjạḱako ar onkoaḱ jion re Isoraḱ ạsirbad ko ńamkeda. Ona iạte onkowaḱ bhage kạmi helmel ńelte ar bhage sombad ańjomte atoren aema hoṛ do Probhu Mạsiko ataṅ kedea. Nitoḱ Babudang manḍer ren boeha miserako jao Robibar Isor sarhaoe lạgit́ dewa-sewareko seledoḱ kana. Nit ḍher hoṛge Robibar hiloḱ kạmi do bako senoḱa.

Nitoḱ ruạ hasoreko paṛaolen khan besoḱ lạgit́ boṅga buru bako pujạwakoa ar ujha guru ṭhen hõ bako calaḱa. Ruạ haso reko parao lenkhan besoḱ lạgit́ Isor ṭhenko koejoṅa ar daktar ṭhen ko senoḱ kana.

2014 sal Josodha Tudu ar 2018 salre Canu Hasda ńinda ńuhum oktere biń ko hambuṛlet́kina. Unkinaḱ pạtiạu tahẽkana koejoṅ lekhan unkin dokin besoḱa. Unkin besoḱ lagit́ Pastor, maejiu poporcarić ar manḍer ren sanam admiko Isor ṭhen ko koe akat́a. Ar sạrige Isor do onkowaḱ nehõr koejoṅe ańjom akada ar unkin admi dokin boge akana.

Lahate Babudang atore oloḱ paṛhao baḍae hoṛ bako tahẽkana. Menkhan nitoḱ aema gidrạ do paṛhao ko hameṭ akada. Isoraḱ ạsirbad chaḍa kolhe admiaḱ pherao do ban hoekoḱa. Nitoḱ do Girja ghonta ru lekhan oloḱ paṛhao baḍae admiko do Baebel ar seren puthiwante girjạ hijuḱ jao geko ńel namoḱ kana. Maejiu poporcarić Rumali Hasda Isoraḱ dayate bhage sombad porcar lạgit́e kạmikana ar ona soṅgete Isoraḱ ạsirbadte apnar jion jingi napaete lahanti lạgit́ mit́ katić dokan hõe khulạu akat́a.

Ar ona manḍer re sedae khon ńũ buloḱa jinis ko khon ḍher ko pherao akana. Sarige Isore kusi lenkhan jotowaḱge hoyoḱa. Teheń Babudang manḍer re Isoraḱ ạsirbad menaḱ́te  aema pherao do ńel ńamoḱ kana. Niạ pherao ar hõ hoe idiḱa jaoge bhạlại lạgit́.