Gogo Mãhã

Teheń (8 May) Robibar mit́ṭen bises mãhã kana, metaḱme gogo mãhã. Jao serma May cando reaḱ dosar Robibar do gogo mãhã mente manao hujuḱ kana. Gogo mãhã reaḱ jostet́ do noa kangea je, gogo manao-ganaoe. Ente Gogo doe toa dare kana. Gogo hotete abo noa dhạrti puribo ńel ńam akada. Ona iạte abo sanamkoaḱ jạruṛ kana jao ghuṛige gogo são man-manot salaḱ roṛ hoyoḱtabona. Gogo dulạṛ do sạrige ạḍi sorosgea. Onka leka gogo hoho hõ ạḍi heṛemgea.

Noa dhạrtire gogo lekan okoege bạnuḱkoa. Menkhan gogo dulạṛ reaṅ jãhãn bises din reaḱ hõ jạruṛ bạnuḱanaṅ. Enrehõ teheńaḱ noa niṭ akan dinre gidrạko aema lekate akoren gogoko kusi ar rạskạ ocoko kurumuṭuia.Gogo se toa dare ạḍi haron ar duk talate abo mimit́ ko kạṭić khonaḱko hara buruket́bona. Ạḍi jogao ar jotonate, heo hoborate ko hara akat́bona. Onako gogoaḱ duk alobo hiṛińma. Gogo dulạṛre mimit́ko jamaṛ akaebo tahẽnma.

Gogo lạgit́ din niạ etohoṕ reaḱ itihas:

Ạḍi sedae re Greek disom  re niạ gogo lạgit́ din do pạhil mano̠t ehoṕlena. Ona disom re jao fạlgun cando reaḱ mit́ din do ako ren Boṅga koren eṅat Riaokoe do Kronas ren oṛaḱ hoṛe tahekan uni lạgit́ niạ din ko manotet́ kantahena. Menkhan joto hoṛko mit́ são niạ gogo lạgit́ din manot reaḱ hudis do bohoḱ re heć ạdi tahena America ren sãota kạmi gogoṛoić Julia Wards. America reaḱ Ohaiya reaḱ talare mit́ Webstarjoṅson tahelena; niạ aḍe paseren mit́ hoṛ Ann maryrivs Javi suniaḱ goṭa jionge katao akada orphan se ṭuạr gidra ko talare. Mary Ann Rivs Jarvis goć tayo̠m aćren hopon era  Anna Jarvis do ać gogo lạgit́ jahanaḱ cekaye menet́ tahena; Okoe gogo hoṛaḱ bhạlại lạgit́ mit́ jaega kho̠n ar mit́ jaegai daṛawakat́ uni lạgit́ mit́ manot emae reaṅe hudis keda, Ann Mary ren hopon era diso̠m ren jo̠to̠ gogoko lạgit́ mit́ manot em reaṅ porcare calao idiket́a. Aćaḱ niạ kurumuṭute eae 07 serma tayo̠m America ren sokar gogo lạgit́ mit́ din manot sarkar khone ghosona keda.

Thoṛa bon khondroṅ joṅ lekhan 1905 serma Ann Mary Jarvis as join reaḱ taṛam do ehoṕena; ać gogoaḱ gujuḱ tayom hopon erat disomren ko joto gogo ko disạ ko lạgit́ sarkar ṭhen mit́ din chuṭiye koe keda Anna Jarvis aḱ niạ kathare aema  American  congress mit́ mot ko hetaoada. Ar niạ reaḱ ge aema lasaṛhet́ te 1908 serma May cando reaḱ 10 tạrik pạhilre Virginia, Florida, Wokalhama ar Pensilvia re Gogo lạgit́ mit́ din ko manao keda. 1910 serma khon America reaḱ joto ṭoṭha re niạ din sorakar chuṭiye emkeda. Onko do May cando reaḱ 10 tạrik sanam America ren sorkar chuṭiye emkeda. American congress 1913 serma reaṅ may 10 tạrik do sarkar ać aḱ dosom reaḱ gota ṭoṭha re pasnao keda je gogo lạgit din kana mente teheń.

Enạ tayom May cando  reaḱ pạhil robbar ko goṭakeda niạ din. America ńelńel te ona ạḍepase reaḱ disomko ho niạ din manot ko ehoṕena. Menkhan thoṛa disom kore do niạ din reaṅ her pher ńelena; jemon Norway re do may cando reaḱ dosar robbarko manota gogo lạgit́ din do. Argentina re do may cando reaḱ dosar robbar, Dạkhin Africa re do may cando reaḱ pạhil robbar, France ar Sweden re do May cando reaḱ mucạt́ robibar. Japan, Bangladesh re gogo lạgit́ din ko manota May cando reaḱ dosar robbar.




Taṛam Ḍahar

Mit́ atore mit́ṭen soros hoṛe tahẽkana uniaḱ ńutum do ‘Sona’. Uni do ạḍi rạskạ ar jhũk monan hoṛe tahẽkana, ar uni do ạḍi bes kathako, cạl-colon ar roṛ landa sanam lekanakkote ạḍi aema gunkote pereć akan hoṛ doe tahẽkana. Ado paseć uni do adom hoṛ lagit do cet́ hõ baṅ kanae, ar mit bar hoṛko do paseć bako kusiwaya. Abo sanam ko dobon baḍaea je, Dhạrtiren ạḍi manotan hoṛ doko men akada; “am do jãhãtinạḱ mońj hoṛ kanem ar mońj dom kamiet́kan joto hoṛ do mońj bako metama”. Ado uni ‘Sona’ ińaḱ mẽt́ redo uni do ạḍi bhạgạn ar bes hoṛ kanae cedaḱ se uni do okoeaḱ duk hõ bae ńel sahao daṛeaḱa, aćaḱ mẽt́ko mẽt́ daḱte lohotok rehó jiwirago tae rehõ ać dulaṛan hoṛko doe dulaṛkoa. Ar unkoaḱ bhage, rạskạ lạgit́ do jotoe sahaoa. Ado uni do aṛisoḱ rehõ duke ńam rehõe dukukte bae mena ińdoń laṅgaena, ińdo bạń daṛeaḱ kana.

Ado aćhõ mońj bae tahẽnrehõ uskor katha doe emakoa, ma lahaḱpe, in do menańa. Joto kạmipe alope botoroka, dhạrti do ạḍi dukaḱ kana, alope theroḱa, Ado ona ańjomte mon re ạḍi rạskạń bujhạua, adoń cintạḱa disomre nithõ nonkan mońj hoṛ menaḱkoa, okoe do ać lạgit́ do baṅ, aćaḱ mẽt́ daḱ ać lạgit́ do baṅ aćren dulạṛiạ hoṛko lạgit́ doe joroeda.

Isor baba uni do ạḍi ãṭe goṛo are bhoraema jug cetan jug. Oka lạgit́ mon hudis goṭa kateće lahaḱ kan jemon ona ṭhạ̃ire seṭerte hõye seṭerok;

  • Thir-reaḱ jo do Koejoṅ kana
  • Koejoṅ-reaḱ jo do pạtiạu kana
  • Pạtiạu reaḱ jo do dulạṛ kana
  • Dulạṛ reaḱ jo do goṛo kana
  • Goṛo reaḱ jo do Jiwi jomaḱ

Noa hopon olaḱ Taram Ḍahar khon abo sanamko lạgit́ cecetaḱ do noage je; delabon bhage kamire jemon bon tahẽn ar dhạrtiren manwako lạgit́ bhageaḱ bon kạmia. 

Abo do jãhãtis bon ganḍona je, Abo bhạlại lạgit́ jãhãnaḱbon korao akada?

Jãhãe hoṛ goṛoae lạgit́ ti bon tiạr akada se baṅ.

Ekenbo roṛa hạni bae bhagea nui bae bhagea nui bae mońja!

Okoe do bako mońj onko ko boge ko lạgit́ cet́ thoṛagan bon kurumuṭu akada?

Abo do tis hõ noa baṅbon hudisoḱa! Hudislen khan gãota do ar hõ ạḍi mońj ar lahantikoḱa.

                                                                                                                                                                    -S.M